De dagen worden merkbaar langer in januari. Al wandelend tussen de in-de-wind-mee-wiegende bomen besef ik me ineens dat het al bijna zover is dat de sapstroom van de bomen weer op gang komt.
20 Januari is de dag van de H. Sebastiaan en paus Fabianus.
‘”Sebastiaan en Fabiaan doen de sapstroom in de bomen gaan”
Er zijn verschillende weerspreuken rondom Fabianus en Sebastiaan. Maar die van de sapstroom is misschien wel de meest bekende.
De levensenergie van bomen wordt weer sterker. En hiermee zijn de eerste tekenen van de komende lente een feit.
Berk is een van de eerste bomen waarbij in de late winter de sapstroom op gang komt. Dit sap van Berken wordt als geneeskrachtig beschouwd en het is voor veel mensen dan ook populair om berkensap te tappen.
Zelf tap ik geen Berkenwater. Het idee van aderlating bij een boom staat me enorm tegen als druïde. Na een meditatie onder de boom voel ik me meer verkwikt en sprankelend dan wanneer ik het sap heb gedronken. En het mooie is dat een meditatie het hele jaar kan. Het tappen van sap niet.
Bomen en mensen, we hebben vergelijkbare processen
De sapstroom van bomen is een interessant proces wat elke lente sterker wordt en elk najaar afneemt. Na een periode van “winterslaap” worden de bomen nu langzaamaan weer actiever. Deze stroom gaat heel langzaam, maar gestaag.
Bij het “wakker worden” heeft de boom voedingsstoffen nodig om knoppen en bladeren te kunnen vormen en hierbij haalt elke boom zijn voeding uit de wortels. Deze voedingsstoffen zijn suikers die via de houtvezels omhoog lopen (dit is via het binnenste van de boom).
In het najaar slaat de boom voedingsstoffen op in de wortels en deze worden via de bastvaten naar de wortels geleid en opgeslagen als zetmeel. Voor een vitaliteit van een boom is het dus belangrijk om de boom niet te beschadigen. Bomen en mensen hebben vergelijkbare “lichaamsprocessen”. Je kunt de sapstroom van een boom vergelijken met ons bloed en hoe wij als mens de voedingsstoffen via ons spijsverteringskanaal opnemen. Het opnemen van de voedingsstoffen en afscheiden van de afvalstoffen is een omvangrijk proces waarbij ons hele lichaam betrokken is. Dat is bij een boom dus ook zo. Een lichaam wat verwond is heeft alle energie nodig om te herstellen, dit gaat altijd ten koste van andere processen in ons lichaam. Bij bomen is dit hetzelfde.
En net zoals je de hartslag van de mens kunt horen met een stethoscoop, zo kun je de sapstroom van een boom ook horen met een stethoscoop. Of leg je oor eens te luisteren tegen een boom.
Wat we van bomen kunnen leren
Eigenlijk zou je deze processen in bomen kunnen vergelijken met de processen van elk ander leven wezen. Als je je dan realiseert dat er zoveel overeenkomsten zijn, dan kunnen we veel van bomen leren. De sapstroom zorgt voor voeding, vitaliteit en leven. De boom voedt zichzelf vanuit de eigen wortels en kan knoppen vormen, bladeren, bloemen en vruchten ontwikkelen. Een boom in volle levenskracht biedt onderdak en bescherming aan verschillende vogels en dieren, maar ook insecten en schimmels. Een boom produceert zuurstof, zorgt voor de juiste luchtvochtigheid, beïnvloed zo zijn omgeving en het klimaat en houdt met zijn wortels de grond vast. Bomen zijn onmisbaar voor ons landschap en in ons leven.
Kijk nu eens naar jezelf vanuit dit perspectief van de boom: Wat gebeurt er als jij je zou voeden vanuit je wortels? Welke levensenergie voedt jou vanuit je tenen? Ben je geaard of zit je meer in je hoofd? Hoe kun jij bloeien en vrucht dragen vanuit je kern? Hoe speelt jouw vitaliteit een rol in het kunnen zorgen voor jezelf en anderen?
Maak vandaag eens een wandeling en observeer een boom die jou het meeste aanspreekt. Misschien kun je er even contact mee maken door je hand voorzichtig op de stam te leggen. Wens de boom maar een goede gezondheid en een prachtig seizoen.
Feitjes over Sebastiaan en Fabianus
Om veranderingen in de natuur te kunnen onthouden werden de (sterf)dagen van katholieke heiligen vaak verbonden aan bijzondere veranderingen in de natuur. Zo ook Fabianus en Sebastiaan, beide leefden in de 3e eeuw n.Chr. Hun verhaal zelf heeft weinig met de sapstroom van bomen te maken. Sebastiaan was een soldaat in het Romeinse leger die een marteldood stierf ten tijde van de christenvervolging. Fabianus was een paus en eveneens martelaar.
